Thursday, July 31, 2014

'A Conversation Between Life and Death' by Tobden

གཞས། ཤི་གསོན་བར་གྱི་སྐད་ཆ།།

Song: A Conversation Between Life and Death

ལེན་མཁན། སྟོབས་ལྡན།།

Singer: Tobden




ཆུང་བེའུ་རྡང་སྒོར་མོའི་དཀྱིལ་གྱི།
Chung beu dang gor mö kyil gyi
ངའི་རྩེན་རོགས་བེའུ་བྲི་ཆུང།།
Ngay tsen rok beu dri chung
རི་མགོ་རྒོད་ཡར་ཞིག་གྲས་ཀྱི།
Ri go gö yar shik drey kyi
ངའི་མིག་འབེན་ཡར་དྭ་རྔོ་བོ།།
Ngay mir ben yar da ngo wo

The little calf in the midst of the herd,
Is my playmate, the little yak calf
It is the wild kind from the mountain tops;
Dead and mangled above, it catches my eye

ཕྱི་རྒྱ་སྡེའི་ཁྲོམ་ཆེན་དཀྱིལ་གྱི།
Chi gya dey throm chen kyil gyi
ངའི་ཞོན་པ་གཡག་སར་བྲི་ལི།།
Ngay shön yak sar dri li
དགྲ་ཕྱི་ཇག་རྐུན་མའི་ལག་གི།
Dra chi jak kün may lak gi
ངའི་ཚེ་ཟད་གཡག་རྒན་བྲི་ལོ།།
Ngay tshey sey yak gen dri lo

In the midst of a great encampment,
Is my young riding yak,
By the hand of a wicked bandit,
My dear old yak's life was taken

ནངས་སྔ་མོའི་ཉི་རྩེ་ཤར་དུས།།
Nang nga mö nyi tsey shar dü
ཁྱོད་འུ་གཉིས་འགྲོ་ཕྱོགས་གཅིག་རུང།།
Khyö nyi dro chok chik rung
དུས་ཉིན་དཀྱིལ་སྡེར་ཁ་སྒྲིག་དུས།།
Dü nyin kyil der kha drik dü
ཁྱོད་འུ་གཉིས་ཅན་ཁ་མ་གཅིག།
Khyö u nyi chen kha ma chik

When the sun rises in the morning,
Even though our destination is the same,
Mid-day, when we prepare the food,
What we eat is not the same

དགོང་ཕྱི་དྲོའི་གྲིབ་ཆེན་གཡོགས་དུས།།
Gong chi drö drib chen yok dü
ཁྱོད་འུ་གཉིས་འཁོར་ཕྱོགས་གཅིག་རུང།།
Khyö u nyi khor chok chig rung
མལ་དྲོན་མོའི་ཉལ་སྟན་ཁུག་གི།
Mel drön mö nyel ten khuk gi
ཁྱོད་འུ་གཉིས་ཉལ་ས་མ་གཅིག།
Khyö u nyi nyel sa ma chik

When the darkness of evening approaches,
Even though we go about the same place,
As I lay on a warm bed,
Where we rest is not the same

ཤི་དམྱལ་བའི་བར་རྡོའི་ཁ་ན།།
Sha nyel way bar dö kha na
ངས་བོས་པའི་སྐད་སྒྲ་ཨེ་འཁྱིལ།།
Ngey bö pay key dra eh khyil
གསོན་འཇིག་རྟེན་གྲང་ང་ཁམས་ན།།
Sön jig ten drang nga kham na
ང་སྐྱོ་བའི་མིག་ཆུ་ཨེ་མཐོང།།
Nga kyo way mig chu eh thong

As you die, at the gate of the bardo[1] of the infernal realm,
Do the sounds of my cries resound?
In the frigid world of the living,
Can you see my tears of sadness?

ཤི་གཤིན་རྗེའི་མེ་ལོང་ནང་ན།།
Sha shin jey me long nang na
ང་ཐོན་འོངས་ཞེས་པ་ཨེ་འདུག།
Nga thön ong shey pa eh duk
དམའ་དཀྱས་རིང་དམྱལ་ཟངས་ཁ་ན།།
Ma kye ring nyel sang kha na
ང་བཙོ་སའི་ཟངས་ལྷག་ཨེ་འདུག།
Nga tso say sang lhak eh duk

In the mirror of the lord of death,
Is my destiny being foretold?
At the mouth of the distant cauldron of hell below,
Do you see any remaining cauldron there in which I may burn?

ཨྃ་མ་ཎི་པདྨེ་ཧྰུྃ།། ཨྃ་མ་ཎི་པདྨེ་ཧྰུྃ།། ཨྃ་མ་ཎི་པདྨེ་ཧྰུྃ།།
Om mani Pedme Hung Om mani Pedme Hung Om mani Pedme Hung

ཁྱོས་ཚེ་གཅིག་མི་དོན་བསྒྲུབས་པར།།
Khyö tshey chik mi dön drub par
ཤི་དམྱལ་བར་ངོ་སོ་ཨེ་འདུག།
Shi nyel war ngo so eh duk
བྱམས་སྙིང་རྗེས་ཚེ་མཐའ་འཁྱོལ་བར།།
Jam nying jey tshey tha khyöl war
ཁྱོས་བདེ་ཆེན་ལག་ཁྱེར་ཨེ་ཐོབ།།
Khyö de chen lag khyer eh thob

While accomplishing the aims of a single human life,
Is there anything that would result in [going to] the hell realm [after] death?
When you arrive at life's end, through love and compassion
Would you obtain the ticket for great bliss as a human?

ཁྱོད་རང་དབང་གདམས་ཀ་ཡོད་ན།།
Khyö rang wang dam ka yö na
ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་ཤོག་དང།།
Chir jig ten mi yul shok dang
ཁྱོས་དག་མའི་བོད་ཅིག་གྱིས་དང།།
Khyö dak may phö chik gyi dang
ནང་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་འདིར་མྱོང།།
Nang sem kyi dey kyi dir nyong

If you have the freedom or choice,
Come to the world of humans in your next life
In the purity of Tibet
Here you will experience mental well-being and happiness

ཁྱོས་དག་མའི་བོད་ཅིག་གྱིས་དང།།
Khyö dak may phö chik gyi dang
ནང་སེམས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་འདིར་མྱོང།།
Nang sem kyi dey kyi dir nyong

In the purity of Tibet
Here you will experience mental well-being and happiness


Note:  This is simply an incredible song, exceptionally composed, original, well-performed, and the video production values are amazing as well, especially considering that it stars a young nomad from Amdo. I have been working on this song for months (though not consistently), and it is at best an imperfect translation or rather an interpretation based on a lot of intuition and educated guesses. The reason for this is that this song contains a lot of colloquial Amdo dialect, which is very esoteric for someone like me who only speaks the Central Tibetan dialect, and a lot of which cannot be found in any dictionary I have. After finally resolving some uncertainties (based mostly on guesses) in a manner I am fairly satisfied with, I have decided to release it now because it truly is an amazing piece of music that I hope others can enjoy. Just the fact of feeling this much love for a beast of burden, contemplating so deeply about its death steeped in spiritual sentiments, and then composing something as poetic as this is so astounding and deeply touching. I only hope that I have done the song justice with my interpretation of the Tibetan.

[1] "Bardo" is a Tibetan term which can be translated as the "In-between state" (similar to the bar in the title which means "between", which could also be a reference to the bardo state), which usually refers to the life-after-death experience discuss in Tibetan Buddhist teachings. Here in this song, a lot of imagery depicts the different frightening experiences that a being might have seeing images of hell-realms and so forth. The song also demonstrates the Tibetan Buddhist belief that those in the Bardo state can be directed towards higher-rebirth, such as toward the ideal state of human as alluded to in the last verses.


'Tibetan Girl' by Rinchen Tso

བོད་པའི་བུ་མོ། 

Tibetan Girl

གཞས་མ།       རིན་ཆེན་མཚོ།

Singer: Rinchen Tso




ངའི་མིང་ལ་བོད་པའི་བུ་མོ་ཟེར།།
ངའི་ཞལ་རས་གངས་རི་དཀར་པོར་འགྲན།།
ངའི་ཟུངས་ཁྲག་གངས་ཆུ་དྭངས་མོས་གསོས།།
ང་བུ་མོའི་རུས་རྒྱུད་གཙང་མ་ཡིན།།

My name is ‘the Girl from Tibet’
My face rivals white snow mountains
My vital blood is nourished by sparkling glacial waters
I am a girl from a pure lineage

ངའི་མིང་ལ་བོད་པའི་བུ་མོ་ཟེར།།
ང་དད་ས་བོད་པའི་བླ་མ་ཡིན།།
ངས་བཀུར་ས་བོད་ཀྱི་ཕ་མ་ཡིན།།
ང་བོད་པའི་བུ་མོ་ལྷད་མེད་ཡིན།།

My name is ‘the girl from Tibet’
My faith is in the Tibetan guru
My respect is to my Tibetan parents
I am an untainted Tibetan girl

ངའི་མིང་ལ་བོད་པའི་བུ་མོ་ཟེར།།
ང་འཚོ་ས་སྤང་ལྗོངས་སྔོན་མོ་ཡིན།།
ངའི་འཚོ་རྟེན་རྟ་ནོར་ལུག་གསུམ་ཡིན།།
ང་བོད་རྒྱལ་མེས་པོའི་ཚ་མོ་ཡིན།།

My name is ‘the girl from Tibet’
My life is on the green grasslands
My livelihood is supported by horse, cattle, and sheep
I am the granddaughter of royal forefathers

ངའི་མིང་ལ་བོད་པའི་བུ་མོ་ཟེར།།
ངས་སློབ་རྒྱུ་བོད་ཀྱི་དབྱངས་གསལ་ཡིན།།
ངས་བཤད་རྒྱུ་རང་སྐད་གཙང་མ་ཡིན།།
ང་བུ་མོ་བོད་ཀྱི་རྒྱུད་འཛིན་ཡིན།།

My name is ‘the girl from Tibet’
What I study are the [Tibetan] vowels and consonants
What I speak is my pure native language
I am a girl who upholds the Tibetan lineage

-Translated by Lobsang

Wednesday, July 30, 2014

"Women, Rise Up!" by Thubten Lhamo




གཞས། བུ་མོ་ཚོ་ཡར་ལ་ལོངས།། 
Song: "Women, Rise Up!"
གཞས་མ། ཐུབ་བསྟན་ལྷ་མོ།། 
Singer: Thubten Lhamo

ངའི་མ་ཡུམ་སློབ་རའི་དགའ་ཚུལ་དུ།
Ngay ma yum lob ray ga tshül du
ཤེས་ཡོན་ཏན་འཚོལ་བའི་བུ་མོ་ཚོ།།
She yön ten tshöl way bhu mo tsho
ཁྱེད་མ་འོངས་གངས་རིའི་མ་ཡུམ་སྟེ།།
Khye ma ong gang ri ma yum tey
བོད་ཁ་བའི་བླ་སྲོག་གསོན་པོ་ཡིན།
Bhö kha way la sok sön po yin

In the same way that our mothers appreciate education
Oh women seeking knowledge
You are the future mothers of the snow mountains
You are the life-force, the spirit of Tibet's snows

བོད་ཁ་བའི་ལྗོངས་ཀྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆེད།།
Bhö kha way jong kyi de kyi chey
བཟང་གཤིས་རྒྱ་གསོག་པའི་བུ་མོ་ཚོ།།
Sang shi gya sok pay bhu mo tsho
ཁྱེད་གངས་ཅན་པ་ཡི་རེ་བ་དང།།
Khye kang chen pa yi rey wa dang
བོད་མི་རིགས་སྐྱོང་གི་སྲོག་ཤིང་ཡིན།།
Bhod mi yig kyong gi sok shing yin

For the happiness and well-being of the snow land, Tibet
Oh women who develop excellent characters oh so vast
It is you who are the hope of the people of the snow land
And the life-tree nurturing the Tibetan race

དུས་གསར་རྙིང་གཉིས་ཀྱི་བར་མཚམས་ནས།།
Dü sar nying nyi kyi bar tsham ney
སྡུག་ཉམས་མྱོང་ཁུར་བའི་བུ་མོ་ཚོ།།
Duk nyam nyong khur way bhu mo tsho
ཁྱོད་གདོང་དམར་ཚང་གི་རྟེན་གཞི་དང།།
Khyö dong mar tshang gi ten shi dang
བོད་གངས་ལྗོངས་གསོ་བའི་ཨ་མ་ཡིན།
Bhod kang jong so way ah ma yin

In between times both modern and ancient
Oh women who shoulder the burden of suffering
It is you who are the basis of all red-faced [Tibetans]
The mothers who nourish the Tibetan snow land

ད་མ་འདུག་བུ་མོ་ཡར་ལ་ལོངས།།
Du ma duk bhu mo yar la long
གཞུང་ཤེས་རིག་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་ཡིན།།
Shung shey rig kün kyi thün mong yin
འདི་སྦྱང་བཞིན་མ་འོངས་འཚོ་བ་ལ།།
Di jang shin ma ong tsho wa la
སྐྱིད་བསིལ་འཇམ་འོད་ཟེར་བསྐྲུན་གི་འགྲོ།།
Kyi sil jam wö ser trün gi dro

Women who are many, rise up!
Texts are the common basis for all knowledge
As you learn, future livelihoods
Will be inundated with gentle light rays of joy

'Holy White Bird' by Sherten

གཞས།      ལྷ་བྱ་དཀར་པོ།

Song: Holy White Bird

གཞས་པ། ཤེར་བསྟན།

Singer: Sherten






ཚུར་ལ་སྡང་མིག་བལྟས་ཀྱང་།།
སྡང་ལན་འཛུམ་གྱིས་བསུ་བའི།
འཛམ་གླིང་ཕན་བདེའི་རྩ་བ།།
ཁྱེད་ནི་ཞི་བདེའི་དེད་དཔོན།།

Even if they glare at you with angry looks,
You repay their hate with a smile
You, O Master of Peace and Joy,
Are the root of kindness and happiness in the world.

ཚུར་ལ་གནོད་སེམས་འཆང་ཡང་།།
གནོད་ལན་ཕན་སེམས་ལྡན་པའི།།
གླིང་འདིའི་མི་རིགས་ཡོངས་ལ།།
ཞི་བདེའི་ལམ་སྟོན་ཆེན་མོ།།

Even if they think of you with malice,
You repay their malice with kindness
You illuminate the path of well-being
For all the peoples of the world

ཞི་བདེའི་ལྷ་བྱ་དཀར་པོ།།

O Holy White Bird of Peace and Joy

ཕར་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་ཀྱང་།།
ཕན་ལན་གནོད་ཀྱིས་མཇལ་ཡོང་།།
ཁྲོ་མེད་བྱམས་བརྩེས་བསྐྱངས་པའི།།
ཁྱེད་ནི་ཞི་བདེའི་རྒྱ་མཚོ།།

Even though you are kindly toward them,
They return your kindness with harm.
You are an ocean of well-being
Who, without anger, lovingly protects them,

ཕྱག་གཉིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས།།
འགྲོ་དྲུག་སྤྱི་བོར་བཀོད་བཞིན།།
འཛམ་གླིང་དབང་དུ་བསྒྱུར་བའི།།
ཞི་བདེའི་འཁོར་བསྒྱུར་ཆེན་མོ།།

Having joined the palms of your two hands,
You place all beings before yourself
And disarm the world,
O great ruler of peace and joy

ཞི་བདེའི་ལྷ་བྱ་དཀར་པོ།།

O Holy White Bird of Peace and Joy

ས་སྟེང་རྒྱལ་ཁབ་ཡོངས་ཀྱིས།།
མཚོན་དང་དཔུང་ལ་བརྟེན་ནས།།
མངའ་འབངས་དབང་དུ་བསྡུས་པ།།
འདི་ལ་ཡ་མཚན་ཅི་ཡོད།།
Every nation on earth
Depends on weapons and armies
To subjugate the masses
What’s so wonderful about this?


མཚོན་དང་དམག་དཔུང་མེད་པའི།།
ཤཱཀྱའི་དགེ་སྦྱོང་གཅིག་གིས།།
ས་སྟེང་དབང་དུ་བསྒྱུར་བ།།
འདི་ལས་ཡ་མཚན་ཅི་ཡོད།།
Without weapons and armies,
A single Buddhist monk
Disarms the whole world
What’s so wonderful as this?

ཞི་བདེའི་ལྷ་བྱ་དཀར་པོ།།

O Holy White Bird of Peace and Joy

ཕ་ཡུལ་གྲུ་འཛིན་ཞིང་ལ།།
སྨོན་ལམ་ལོག་པའི་དམ་སྲི།།
ལྷག་ཏུ་བྱམས་བརྩེ་ཆེ་བའི།།
ཞི་བདེའི་ལྷ་བྱ་དཀར་པོ།། 
In our homeland, in the Buddha-field of the Potala,
Are demons of perverted aspirations
O Holy White Bird of Peace and Joy,
Of incomparable love and great mercy

ཞི་བདེའི་ལྷ་བྱ་དཀར་པོ།།
ཁྲི་ཕྲག་བཞུགས་པར་སྨོན་ནོ།།
བསླུ་མེད་མཆོག་གསུམ་དམ་པས།།
སྨོན་པ་དོན་ལྡན་མཛོད་ཅིག།།

O Holy White Bird of Peace and Joy
Tens of thousands wait and pray
May the unfailing holy three jewels
Bring our prayers to fruition

ཞི་བདེའི་ལྷ་བྱ་དཀར་པོ།།

O Holy White Bird of Peace and Joy
[Repeat]

-Translated by Drimey Chöga


Tuesday, July 29, 2014

'Holders of the Teachings: The Sun, Moon, and Star' by Drakpa Gyeltsen

གཞས། བསྟན་འཛིན་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ།། 

Song: Holders of the Teachings: The Sun, Moon, and Star

ལེན་མཁན། གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན།། 

Singer: Drakpa Gyeltsen




འཛམ་གླིང་ཀུན་གྱི་བདག་པོ།
Dzam ling kün gyi dak po
བསྟན་འཛིན་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ།
Ten dzin nyi da kar sum
བོད་མི་ས་ཡ་དྲུག་གིས།
Pö mi sa ya druk ki
ཁྱེད་གསུམ་རེ་སྒུག་བྱས་ཡོད།
Khye sum re gug che yö

Lords of all the world,
Holders of the teachings: the sun, moon, and star.
The six million Tibetans
Have awaited you three.


མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཡུལ་ལ།
Do ü kham sum yül la
བསྟན་འཛིན་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ།
Ten dzin nyi da kar sum
མི་རིང་མྱུར་དུ་ཕེབས་པའི།
Mi ring nyur du pheb pay
བཀྲ་ཤིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཡོད།
Ta shi mön lam tab yö
མི་རིང་མྱུར་དུ་ཕེབས་པའི།
Mi ring nyur du pheb pay
བཀྲ་ཤིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཡོད།
Ta shi mön lam tab yö

To the three lands of Amdo, Ütsang, and Kham
Holders of the teachings: the sun, moon, and star,
I make an auspicious prayer
That you may come swiftly.
I make an auspicious prayer
That you may come swiftly.


འཛམ་གླིང་ཡུལ་གྲུ་ཀུན་ཏུ།
Dzam ling yül tru kün tu
ཞི་བདེའི་བདེ་སྐྱིད་ཐོབ་ནས།
Shi dey de kyi thob ney
བསྟན་འཛིན་ཉི་ཟླ་སྐར་གསུམ།
Ten dzin nyi da kar sum
མཛད་འཕྲིན་རྒྱས་པའི་སྨོན་ལམ།
Dze trin gye pay mön lam

In all the corners of the world
May there be the bliss of peace,
Holders of the teachings: the sun, moon, and star,
I pray your enlightened activity flourishes.


བསྟན་འཛིན་ཀུན་གྱི་གཙུགས་རྒྱན།
Ten dzin kün gyi tsuk gyen
རྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ།
Gyel wang tham chey khyen pa
སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱ་བརྟན་ནས།
Ku tshey kel gya ten ney
གངས་ལྗོངས་ཡུལ་ལ་ཕེབས་རོགས།
Kang jong yül la pheb rok

You are the crown ornaments of all holders of the teachings;
Oh omniscient victorious lords
May your lives be firm for a hundred eons,
I beseech you, come to the snow land.


སྐུ་ཚེ་བསྐལ་བརྒྱ་བརྟན་ནས།
Ku tshey kel gya ten ney
གངས་ལྗོངས་ཡུལ་ལ་ཕེབས་རོགས།
Kang jong yül la pheb rok

May your lives be firm for a hundred eons,
I beseech you, come to the snow land.


-Translated by Sherab